आजकाल पाठदुखी हा एक अत्यंत सर्वसामान्य त्रास झाला आहे. विशेषतः मध्यमवयीन आणि वृद्ध व्यक्तींमध्ये ही समस्या अधिक दिसून येते.
पाठदुखीमागे अनेक कारणे असू शकतात, परंतु डिजेनेरेटिव्ह डिस्क डिसीज (Degenerative Disc Disease) हे एक महत्त्वाचे आणि बहुतेक वेळा दुर्लक्षित असे कारण आहे. ही स्थिती वयानुसार मणक्यामधील डिस्क्सची झीज होऊन निर्माण होते आणि योग्य काळजी न घेतल्यास ती बराच काळासाठी त्रासदायक ठरू शकते.
डिजेनेरेटिव्ह डिस्क डिसीज म्हणजे काय?
आपल्या मणक्यात प्रत्येक कण्याच्या हाडांमध्ये चकतीसारख्या इंटरव्हर्टिब्रल डिस्क्स असतात, ज्या कुशनसारखे कार्य करतात. ह्या डिस्क्स मणक्यामध्ये लवचिकता आणतात आणि शरीराची हालचाल सुलभ ठेवतात.
डिजेनेरेटिव्ह डिस्क डिसीज ही अशी स्थिती आहे जिथे या डिस्क्समध्ये वयानुसार किंवा इतर कारणांमुळे झीज होऊ लागते. ही झीज हळूहळू वाढते आणि त्यामुळे डिस्कची उंची कमी होते. परिणामी, कण्याच्या हाडांमध्ये जागा कमी होते आणि आसपासच्या मज्जातंतूंवर दाब येतो.
अनेकदा या झिजेमुळे डिस्क फाटते, बाहेर सरकते, किंवा कठीण होऊन स्वतःची लवचिकता गमावते. ज्यामुळे पाठ, मान, किंवा कंबरेत वेदना निर्माण होतात.
महत्वाचे म्हणजे, ही स्थिती एक “डिसीज” म्हणजे आजार म्हणवली जात असली, तरी ती एक नैसर्गिक झीज आहे. केवळ योग्य काळजी आणि उपचारांनी या अवस्थेवर नियंत्रित ठेवणे शक्य आहे.
डिजेनेरेटिव्ह डिस्क डिसीजची कारणे
खालील कारणे महत्त्वाची आहेत.
वयोमानानुसार होणारी झीज
वय वाढल्यावर शरीरातील अनेक अवयवांप्रमाणे डिस्क्समध्येही नैसर्गिक झीज होते. डिस्क्समध्ये असलेले पाणी कमी होते आणि त्या आपला बळकटपणा हरवतात.
चुकीची पोश्चर किंवा बसण्याच्या सवयी
दीर्घकाळ चुकीच्या पद्धतीने बसणे, झोपणे, किंवा काम करणे यामुळे मणक्यावर सततचा ताण येतो, जो झीज वाढवतो.
वजन उचलणे आणि शारीरिक ताण
प्रत्येक वेळी चुकीच्या पद्धतीने वजन उचलणे, वारंवार झुकणे, किंवा पाठ झिजवणारे काम केल्याने डिस्क्सवर भार येतो.
अपघात किंवा मणक्याला झालेल्या पूर्वीच्या इजा
एखाद्या अपघातामुळे डिस्क डॅमेज झाली असेल तर ती वेळेआधी झिजू शकते.
अनुवांशिकता
काही लोकांमध्ये डिस्कची झीज होण्याची शक्यता अनुवांशिकदृष्ट्या अधिक असते.
जीवनशैली संबंधित घटक
धूम्रपान, स्थूलपणा, आणि व्यायामाचा अभाव, हे घटकही झीज वाढवू शकतात.
डिजेनेरेटिव्ह डिस्क डिसीजची लक्षणे
अश्या आजाराची लक्षणे प्रत्येक रुग्णामध्ये वेगवेगळी असू शकतात, पण काही सर्वसामान्यपणे आढळणारी लक्षणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- पाठ किंवा मानेतील वेदना: हे मुख्य लक्षण असून, अश्या वेदना विशेषतः झुकल्यावर, बसल्यावर, किंवा काम करताना वाढतात.
- अकडलेपणा (स्टिफनेस): मानेत किंवा कंबरेत सकाळी अकडलेपणा जाणवतो, जो हालचाली केल्यावर थोडा कमी होतो.
- चालताना किंवा उभे राहिल्यावर त्रास: जास्त वेळ उभे राहिल्यास किंवा चालल्यावर वेदना वाढतात आणि झोपल्यावर आराम मिळतो.
- हातात किंवा पायात सुन्नपणा: जर डिस्कने मज्जातंतूंवर दाब टाकला असेल, तर त्या मज्जातंतूच्या मार्गात असलेल्या भागांमध्ये मुंग्या येतात किंवा बधीरपणा जाणवतो.
- हालचालींमध्ये मर्यादा: वेदनेमुळे मणक्याची लवचिकता कमी होते आणि शरीराची हालचाल मर्यादित होते.
डिजेनेरेटिव्ह डिस्क डिसीजवर उपचार आणि काळजी
यावर उपचार करण्यासाठी शस्त्रक्रिया हा शेवटचा पर्याय मानला जातो. परंतु त्याआधी अनेक शस्त्रक्रियाविरहित (नॉन-सर्जिकल) पर्याय उपलब्ध आहेत:
- पोश्चर सुधारणे: योग्य पद्धतीने बसणे, उभे राहणे, आणि झोपणे.
- फिजिओथेरपी: मणक्याची लवचिकता वाढवणारे सौम्य व्यायाम करणे.
- आहार व जीवनशैलीतील सुधारणा: हाडे मजबूत ठेवणारा आहार आणि व्यायाम निवडणे; वजन नियंत्रणात ठेवणे.
- नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन ट्रीटमेंट: ANSSI Wellness सारख्या क्लिनिकमध्ये दिली जाणारी नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन ट्रीटमेंट स्पाइनल डिस्कवरील दाब कमी करून मज्जातंतूंवरील दबाव दूर करते, आणि नैसर्गिकरित्या डिस्क बरी करण्यास मदत करते.
ANSSI बद्दल:
आम्ही ANSSI Wellness मध्ये मणक्याच्या समस्यांने ग्रस्त असलेल्या त्या रुग्णांच्या जीवनाचा दर्जा सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित करतो, ज्यांच्यासाठी इतर पारंपारिक उपचार अयशस्वी ठरले आहेत. आधुनिक नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन उपचारांद्वारे रुग्णांना शस्त्रक्रिया टाळण्यास आणि सुरक्षित आणि प्रभावी वातावरणात बरे होण्यास मदत करण्यासाठी ANSSI वचनबद्ध आहे.
ANSSI Wellness शी कनेक्ट व्हा LinkedIn, Instagram, आणि Facebook वर, आणि तज्ञांकडून मार्गदर्शन मिळवा.
