आजच्या आधुनिक जीवनशैलीत मानदुखी आणि पाठदुखी अत्यंत सामान्य विकार झाले आहेत. त्यातील एक महत्त्वाचा विकार म्हणजे स्पॉन्डिलोसिस, जो आहे मणक्याच्या झीजेमुळे होणारा दीर्घकालीन आजार. चुकीचा पोश्चर, बसून राहण्याची सवय, आणि सततचा ताण या कारणांमुळे हा त्रास वाढतो. पण अनेकांना माहिती नसलेली गोष्ट म्हणजे चुकीची झोपण्याची स्थितीही स्पॉन्डिलोसिसला अधिक बिघडवू शकते.
योग्य झोप ही तुमच्या मणक्याच्या नैसर्गिक उपचारासाठी जरुरी आहे. यासाठी तुमची झोपण्याची पद्धत, उशी, गादी, आणि झोपेआधीच्या सवयी अत्यंत महत्त्वाच्या ठरतात.
स्पॉन्डिलोसिस म्हणजे काय?
स्पॉन्डिलोसिस ही मणक्यांमधील डिस्क, हाडे, आणि सांध्यांची झीज आहे. यामुळे मणक्याची लवचिकता कमी होते आणि आजूबाजूच्या नर्व्हवर दाब येणे, स्टिफनेस, मानदुखी, किंवा कंबरेची वेदना अशी लक्षणे दिसतात.
मुख्य लक्षणे:
- सकाळी उठल्यावर स्टिफनेस (कडकपणा)
- मान किंवा पाठ वाकली न जाणे
- नर्व्हवरील दाबामुळे हात/पायात मुंग्या
- लांबवेळ एकाच स्थितीत राहिल्यावर वेदना वाढणे
चुकीचा पोश्चर दिवसभरात जितका त्रास वाढवतो, त्यापेक्षा अधिक त्रास तुमची चुकीची रात्री झोपण्याची मुद्रा वाढवू शकते. कारण शरीर त्या अवस्थेत अनेक तास टिकून राहते.
चुकीच्या झोपण्याच्या मुद्रेचे दुष्परिणाम
स्पॉन्डिलोसिस असलेल्या रुग्णांसाठी झोपण्याच्या चुकीच्या मुद्रा समस्या अधिक गंभीर बनवू शकतात.
१) पोटावर झोपणे
ही मुद्रा मणक्याला अनैसर्गिकरीत्या वाकवते. येथे मान एका बाजूला वळलेली राहते, ज्यामुळे नर्व्हवर ताण येतो.
यामुळे सर्व्हायकल स्पॉन्डिलोसिस, मानदुखी, आणि डोकेदुखी वाढते.
२) खूप उंच किंवा जाड उशी घेणे
अति जाड उशीमुळे मान पुढे झुकते.
यामुळे मानदुखी, मानेत स्टिफनेस, आणि स्नायूंचा ताण वाढतो.
३) खूप कडक किंवा खूप मऊ गादी वापरणे
- कडक गादी: मणक्यावर दाब वाढतो.
- मऊ गादी: शरीर खूप खाली जाते आणि मणका वाकतो.
यामुळे कंबरदुखी आणि लंबर स्पॉन्डिलोसिस वाढतो.
स्पॉन्डिलोसिसच्या रुग्णांसाठी सर्वोत्तम झोपण्याच्या मुद्रा
योग्य झोपण्याची पद्धत मणक्यावरचा ताण कमी करते आणि वेदना नियंत्रणात ठेवते.
१) एका बाजूला झोपणे: सर्वात सुरक्षित मुद्रा
दोन्ही गुडघ्यांच्या मध्ये उशी ठेवल्यास मणका सरळ रेषेत राहतो.
फायदे: नर्व्हवरील दाब कमी होतो आणि कंबर रिलॅक्स होते.
२) पाठीवर झोपणे
गुडघ्याखाली छोटी उशी ठेवल्याने मणक्याचा नैसर्गिक कर्व सुरक्षित राहतो.
फायदे: लंबर स्पॉन्डिलोसिसमध्ये उपयुक्त.
३) मानेला योग्य आधार देणारी उशी
जास्त उंच नाही आणि खूप पातळ नाही, तर मणका सरळ ठेवणारी सपोर्टिव्ह उशी वापरा.
फायदे: सर्व्हायकल स्पॉन्डिलोसिसमध्ये वेदना कमी होतात.
योग्य गादी आणि उशी कशी असावी?
१) गादी – मध्यम-कडक (Medium Firm)
- शरीराला सपोर्ट मिळतो.
- मणका नैसर्गिक स्थितीत राहतो.
२) उशी – मानेला नैसर्गिक कर्व देणारी
- मेमरी-फोम किंवा ऑर्थोपेडिक उशी उपयुक्त आहे.
- मान शरीराच्या अनुरूप सरळ राहते.
३) डोकं आणि मानेची उंची
डोकं आणि मान फार वर किंवा खाली जाऊ नयेत.
झोपण्यापूर्वीच्या उपयुक्त सवयी
१) हलके स्ट्रेचिंग
मान, खांदे, आणि कंबर यांची सौम्य हालचाल स्टिफनेस कमी करते.
२) गरम पाण्याची पट्टी
वेदना आणि ताण कमी होतो.
३) स्क्रीन टाइम कमी करणे
मोबाइल/लॅपटॉपकडे बघत झोपल्याने मान ताणली जाते.
४) रिलॅक्सेशनचे तंत्र
दीर्घ श्वसन आणि ध्यान यांमुळे झोप अधिक शांतपणे होते.
स्पॉन्डिलोसिसच्या रुग्णांसाठी नॉन-सर्जिकल उपचार
जीवनशैलीतील बदल पुरेसे नसतील, तर काही नॉन-इनवेसिव्ह उपचार उपयुक्त ठरतात.
फिजिओथेरपी
- स्नायू मजबूत होतात.
- पोश्चर सुधारते.
स्ट्रेचिंग आणि योगासने
सौम्य आणि नियमित योगासने मणका लवचिक ठेवतात.
पोश्चर करेक्शन थेरेपी
दैनिक हालचाली योग्य पद्धतीने करण्यास मदत होते.
नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन ट्रीटमेंट (NSSDT)
- मणक्यावर सौम्य ताण दिला जातो.
- नर्व्हवरील दाब कमी होतो.
- डिस्क रीहायड्रेट होते.
- औषधे, इंजेक्शन्स, किंवा शस्त्रक्रियेशिवाय दीर्घकालीन आराम मिळतो.
स्पॉन्डिलोसिस, डिस्क बल्ज, सायटिका, आणि मणक्याच्या झीजेमध्ये नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन ट्रीटमेंट हा उपचार अत्यंत प्रभावी आहे.
ANSSI बद्दल:
आम्ही ANSSI Wellness मध्ये मणक्याच्या समस्यांने ग्रस्त असलेल्या त्या रुग्णांच्या जीवनाचा दर्जा सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित करतो, ज्यांच्यासाठी इतर पारंपारिक उपचार अयशस्वी ठरले आहेत. आधुनिक नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन उपचारांद्वारे रुग्णांना शस्त्रक्रिया टाळण्यास आणि सुरक्षित आणि प्रभावी वातावरणात बरे होण्यास मदत करण्यासाठी ANSSI वचनबद्ध आहे.
ANSSI Wellness शी कनेक्ट व्हा LinkedIn, Instagram, आणि Facebook वर, आणि तज्ञांकडून मार्गदर्शन मिळवा.
