स्पॉन्डिलोसिस ही एक अस्थीविकार समस्या आहे, जी बहुतेकवेळा वृद्ध व्यक्तींमध्ये दिसून येते. या प्रकरणी मणक्यामध्ये झिज झाल्यामुळे कण्यात वेदना, जळजळ, आणि हालचालींमध्ये अडथळा निर्माण होतो. खराब जीवनशैली, चुकीची बसण्याची पद्धत, सतत कॉम्पुटर स्क्रीनकडे झुकणे, आणि व्यायामाचा अभाव, यामुळे तरुणांमध्येही ही समस्या आढळून येत आहे.
स्पॉन्डिलोसिस नियंत्रणामध्ये ठेवणे महत्त्वाचे आहे, कारण ही समस्या संधीवात आणि स्नायूंच्या कमकुवतपणास कारणीभूत ठरू शकते. योग्य आहार, घरगुती उपचार, नियमित योगासने, आणि आवश्यक असल्यास वैद्यकीय उपचार घेतल्यास या त्रासापासून दीर्घकालीन आराम मिळणे शक्य आहे.
स्पॉन्डिलोसिसची कारणे आणि लक्षणे
खालील कारणे महत्त्वाची आहेत.
- वय वाढणे: जसजसे वय वाढते तसतसे मणक्यामधील स्पाइनल डिस्क झिजते आणि वेदना सुरू होतात.
- चुकीची बसण्याची सवय: लहानपणापासून चुकीच्या पद्धतीने बसल्यास मणक्यावर ताण येतो.
- अनुवांशिकता: कुटुंबात पूर्वी कोणाला ही समस्या असेल तर ती पुढील पिढीतही दिसू शकते.
- लठ्ठपणा: जास्त वजनामुळे मणक्यावर ताण येतो आणि मणक्याची झिज अधिक वेगाने होते.
- शारीरिक हालचालींचा अभाव: सतत बसून राहिल्यामुळे स्नायू कमकुवत होतात आणि स्पॉन्डिलोसिसची समस्या वाढते.
खालील महत्त्वाच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका.
- मानेत आणि पाठीत वेदना
- मान व पाठ ताठर होणे
- डोकेदुखी व चक्कर येणे
- हात आणि पाय सुन्न होणे किंवा मुंग्या येणे
- हलक्या हालचालींमध्येही वेदना जाणवणे
स्पॉन्डिलोसिसवरील घरगुती उपाय
खालील घरगुती उपचार लक्षणे कमी करण्यास मदत करू शकतात.
उष्ण आणि थंड उपचार (हीट / कोल्ड थेरपी)
- गरम पाण्याच्या पट्ट्या लावल्याने स्नायूंमधील ताठरपणा कमी होतो आणि रक्ताभिसरण सुधारते.
- थंड पट्ट्या लावल्याने सूज आणि वेदना कमी होण्यास मदत होते.
- १५-२० मिनिटे गरम किंवा थंड पट्ट्या लावल्याने आराम मिळतो.
हर्बल उपचार
- हळद: हळदीमध्ये अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म आहेत. हळदीचे दूध पिल्याने वेदना कमी होतात.
- आलं: आल्याचा काढा किंवा गरम पाण्यात आले टाकून प्यायल्याने स्नायूंना आराम मिळतो.
- मेथी: रात्री मेथीदाणा भिजवून सकाळी खाल्ल्यास सांधेदुखी आणि मणक्याच्या वेदनांपासून आराम मिळतो.
योग्य आहार आणि पाण्याचे प्रमाण
- पाठीच्या मणक्यामध्ये डिस्क असतात ज्यांची लवचिकता पाण्याच्या प्रमाणावर अवलंबून असते. त्यामुळे दिवसभर पुरेसे पाणी पिणे गरजेचे आहे.
- आहारात भरपूर हिरव्या पालेभाज्या, कॅल्शियमयुक्त पदार्थ (दूध, दही, पनीर), ओमेगा-३ फॅटी ऍसिड असलेले पदार्थ (अक्रोड, बदाम, जवस) आणि प्रोटीनयुक्त अन्नाचा समावेश करावा.
- मैदा, साखर, आणि जंक फूड कमी खावे.
स्पॉन्डिलोसिससाठी योगासनांचे महत्त्व
योग शरीराची लवचिकता वाढवतो, स्नायू बळकट करतो, आणि मणक्याच्या आजूबाजूची संरचना मजबूत करतो. योग नियमित केल्यास स्पॉन्डिलोसिसची तीव्रता कमी होते आणि दीर्घकालीन आराम मिळतो.
योगाचे फायदे:
- मणक्यांची हालचाल सुरळीत होते.
- स्नायूंची लवचिकता वाढते आणि वेदना कमी होतात.
- मणक्याभोवती रक्ताभिसरण सुधारते.
- शरीराला योग्य पोश्चर ठेवण्यास मदत मिळते.
स्पॉन्डिलोसिससाठी प्रभावी योगासने
१. मार्जारीआसन (कैट काऊ स्ट्रेच): मणक्याची लवचिकता सुधारते आणि वेदना कमी होतात.
२. भुजंगासन (कोब्रा पोझ): पाठदुखी कमी होते आणि मणक्याला आराम मिळतो.
३. बालासन (चाईल्ड पोझ): कंबर आणि पाठीत ताण कमी होतो.
४. अधोमुखश्वानासन (डाऊनवर्ड फेसिंग डॉग): पाठ आणि मानेच्या स्नायूंना आराम मिळतो.
५. वज्रासन: पचनक्रिया सुधारते आणि मणक्याचा ताण कमी करतो.
स्पॉन्डिलोसिससाठी शस्त्रक्रियेशिवाय उपचार (नॉन-सर्जिकल ट्रीटमेंट्स)
स्पॉन्डिलोसिसच्या तीव्र वेदनांवर केवळ घरगुती उपाय पुरेसे ठरत नाहीत. अशा वेळी काही आधुनिक उपचार मदतीला येऊ शकतात.
नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन ट्रीटमेंट
- ही उपचार पद्धती मणक्यावरील दबाव कमी करून रक्ताभिसरण सुधारते.
- डिस्कवरील ताण कमी करते आणि मणक्याला नैसर्गिक स्वरूपात परत आणते.
- वेदना, सूज, आणि जळजळ कमी होण्यास मदत होते.
फिजिओथेरपी आणि मसाज थेरपी
- नियमित विशिष्ट व्यायाम केल्यास स्नायू बळकट होतात आणि मणक्यावरील ताण कमी होतो.
- योग्य मसाज केल्याने रक्ताभिसरण सुधारते आणि आराम मिळतो.
नॉन-सर्जिकल उपचारांचा उपयोग करून दीर्घकालीन आराम मिळवता येतो आणि शरीराचे मुख्य आधारस्तंभ असलेल्या मणक्याची काळजी घेता येते.
ANSSI बद्दल:
आम्ही ANSSI Wellness मध्ये मणक्याच्या समस्यांने ग्रस्त असलेल्या त्या रुग्णांच्या जीवनाचा दर्जा सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित करतो, ज्यांच्यासाठी इतर पारंपारिक उपचार अयशस्वी ठरले आहेत. आधुनिक नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन उपचारांद्वारे रुग्णांना शस्त्रक्रिया टाळण्यास आणि सुरक्षित आणि प्रभावी वातावरणात बरे होण्यास मदत करण्यासाठी ANSSI वचनबद्ध आहे.
ANSSI Wellness शी कनेक्ट व्हा LinkedIn, Instagram, आणि Facebook वर, आणि तज्ञांकडून मार्गदर्शन मिळवा.
