वय वाढल्यावर मणक्याच्या हाडांमध्ये आणि डिस्क्समध्ये नैसर्गिक झीज होणे ही एक सामान्य बाब आहे. मात्र काही वेळा ही झीज इतकी वाढते की ती वेदना, ताठरता, आणि हालचालींमध्ये अडचण निर्माण करू लागते. हीच स्थिती म्हणजे डिजेनेरेटिव डिस्क डिसीज.
जर ही स्थिती वेळेत ओळखली गेली नाही, तर ती हळूहळू तीव्र होत जाते आणि दैनंदिन जीवनावर परिणाम करते. पण चांगली गोष्ट ही आहे की सुरुवातीच्या टप्प्यावर योग्य निदान आणि योग्य उपचार यामुळे सर्जरीशिवायही दीर्घकालीन आराम मिळू शकतो.
डिजेनेरेटिव डिस्क डिसीज म्हणजे काय?
डिजेनेरेटिव डिस्क डिसीज म्हणजे मणक्याच्या दरम्यान असलेल्या डिस्क्समध्ये वयोमानानुसार होणारी झीज. या डिस्क्स मणक्याच्या हाडांमध्ये “कुशन” सारख्या असतात. त्या हालचाली दरम्यान धक्का शोषून घेतात आणि मणक्याला लवचिकता देतात.
वय वाढल्यावर या डिस्क्समधील ओलसरपणा कमी होतो, त्या सपाट होऊन बाहेर निघतात, आणि परिणामी आजूबाजूच्या नसा दाबल्या जातात. यामुळे पाठ, कंबर, किंवा मानेमध्ये वेदना निर्माण होतात.
सुरुवातीची लक्षणे
डिजेनेरेटिव डिस्क डिसीजची लक्षणे सुरुवातीला सौम्य असतात आणि त्यांकडे अनेकदा दुर्लक्ष होते. पण खालील लक्षणांकडे दुर्लक्ष न करता वेळीच सल्ला घेणे जरुरी आहे.
1. वेळोवेळी पाठदुखी किंवा कंबरदुखी
विशेषतः दिवसभर काम केल्यानंतर किंवा एकाच मुद्रेमध्ये बसून राहिल्यानंतर वेदना जाणवतात.
2. सकाळी स्टिफनेस
झोपून उठल्यावर पाठीमध्ये किंवा मानेत जडपणा जाणवतो. काही वेळ चालल्यानंतर ती ताठरता थोडी कमी होते.
3. हालचालींमध्ये अडचण
वाकताना, वस्तु उचलताना, किंवा बसताना त्रास होतो. हालचाली कडक होतात आणि शरीराची लवचिकता कमी होते.
4. एकाच जागी बसल्यावर वेदना वाढणे
उदाहरणार्थ ऑफिसमध्ये खूप वेळ बसल्यावर किंवा गाडी चालवल्यानंतर पाठदुखी वाढते.
5. चालताना पायात झिणझिण्या किंवा थकवा
डिस्क झिजल्यामुळे नसा दाबल्या जातात आणि त्यामुळे पायात सुन्नपणा, झिणझिण्या, किंवा थकवा जाणवतो.
वेळेत उपाय का आवश्यक?
बरेच रुग्ण या लक्षणांकडे सुरुवातीला दुर्लक्ष करतात. वेदना थोडी असते म्हणून त्यावर औषधे घेऊन वेळ ढकलली जाते. पण डिजेनेरेटिव डिस्क डिसीज ही हळूहळू वाढणारी स्थिती असल्याने वेळ गेल्यानंतर ती अधिक गंभीर होऊ शकते.
वेळेवर उपाय केल्याचे फायदे:
- सर्जरीची गरज टाळता येते.
- वेदना लवकर कमी करता येतात.
- हालचाली सुरळीत ठेवता येतात.
- वैयक्तिक आणि नियंत्रित उपचाराचा आराखडा तयार करता येतो.
- कामकाजावर आणि जीवनशैलीवर परिणाम होऊ न देता स्थिती हाताळता येते.
नॉन-सर्जिकल उपचार पर्याय
सुदैवाने डिजेनेरेटिव डिस्क डिसीजसाठी अनेक शस्त्रक्रियेशिवाय उपचार पर्याय उपलब्ध आहेत, जे सुरुवातीच्या टप्प्यावर खूपच प्रभावी ठरू शकतात.
फिजिओथेरपी आणि स्ट्रेचिंग
योग्य व्यायाम आणि स्ट्रेचिंगद्वारे पाठीच्या स्नायूंना बळकटी देता येते. फिजिओथेरपीने पोश्चर सुधारते, मणक्यावरचा दाब कमी होतो, आणि हालचालींमध्ये लवचिकता वाढते.
अँटी-इंफ्लेमेटरी आहार
हळद, आले, अळशीच्या बिया, हिरव्या भाज्या, फळे, आणि ओमेगा-३ ने युक्त असे पदार्थ शरीरातील सूज कमी करतात. तळलेले, प्रोसेस्ड, आणि साखरयुक्त अन्न टाळणे अत्यंत आवश्यक आहे.
योग आणि सौम्य व्यायाम
भुजंगासन, मकरासन, बालासन, आणि अर्धमत्स्येन्द्रासन यांसारखी योगासने मणक्याची लवचिकता वाढवतात. दररोज ३० मिनिटं चालणे किंवा हलकी हालचाल यामुळे शरीर सक्रिय राहते आणि डिस्कवरील ताण कमी होतो.
नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन ट्रीटमेंट (NSSDT)
ही एक वैज्ञानिक पद्धत असून, यात मणक्याला सौम्य, नियंत्रित ताण दिला जातो. यामुळे डिस्क, नसा, व सांध्यांवरील दाब कमी होतो. शरीर नैसर्गिकपणे बरे होण्यास सुरुवात करते. नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन ट्रीटमेंट ही आरामदायक, सुरक्षित, आणि साइड इफेक्ट्स नसलेली उपचारपद्धती आहे, विशेषतः सुरुवातीच्या टप्प्यावर.
ANSSI बद्दल:
आम्ही ANSSI Wellness मध्ये मणक्याच्या समस्यांने ग्रस्त असलेल्या त्या रुग्णांच्या जीवनाचा दर्जा सुधारण्यावर लक्ष केंद्रित करतो, ज्यांच्यासाठी इतर पारंपारिक उपचार अयशस्वी ठरले आहेत. आधुनिक नॉन-सर्जिकल स्पाइनल डीकंप्रेशन उपचारांद्वारे रुग्णांना शस्त्रक्रिया टाळण्यास आणि सुरक्षित आणि प्रभावी वातावरणात बरे होण्यास मदत करण्यासाठी ANSSI वचनबद्ध आहे.
ANSSI Wellness शी कनेक्ट व्हा LinkedIn, Instagram, आणि Facebook वर, आणि तज्ञांकडून मार्गदर्शन मिळवा.